GRz 099: Bartosz Kleszcz | Terapia akceptacji i zaangażowania (ACT)

Głowa Rządzi

Cześć! Tu nadaje podcast Głowa Rządzi, to jest odcinek numer 99! Można powiedzieć: w końcu! Wypuszczam go po najdłużej przerwie w historii istnienia podcastu spowodowanej sprawami osobistymi. Chociaż długo mnie nie było w podcastowym eterze, to muszę przyznać, że tęskniłem za procesem przygotowania, produkcji i postprodukcji podcastu. A jako psycholog sportu, lubię proces i ufam procesowi. Taki branżowy żarcik.

Dzisiaj wypuszczam odcinek o tematyce mocno istotnej dla współczesnej psychologii sportu. Będzie o terapii akceptacji i zaangażowania. ACT, z angielskiego acceptance and commitment therapy. To terapia należąca do tzw. nurtu trzeciej fali terapii poznawczo-behawioralnych. Czym jest ACT i te wszystkie fale dowiedziecie z odcinka. Teraz powiem tylko tyle, że to podejście mocno zrewolucjonizowało moje myślenie o pracy z umysłem człowieka-sportowca. Pierwszą styczność z tym tematem miałem na konferencji ENYSSP w Goteborgu w 2013 roku. Tam właśnie poznałem Kristoffera Henriksena. Teraz już trzeba powiedzieć profesora Henriksena. Jako wykładowca plenarny opowiadał tam o tym, w jaki sposób psychologowie pracujący przy duńskim komitecie olimpijskim budowali swoją tożsamość i testowali różne strategie pracy psychologicznej w sporcie. Po igrzyskach w Londynie w Team Danmark zaczęło dominować podejście trzeciofalowe i tak jest do dziś.

ACT zainspirował mnie wtedy tak mocno, że zacząłem się dokształcać w tym kierunku. Czytałem książki, robiłem różne kursy głównie online. W ten sposób wzbogacałem swoją metodykę pracy psychologicznej w sporcie. W zeszłym roku skończyłem studia podyplomowe z ACT na Humanitasie w Sosnowcu. Organizatorem i jednym z wykładowców na tych studiach był psychoterapeuta Bartosz Kleszcz. Usłyszycie go dzisiaj w odcinku. Oprócz studiów podyplomowych Bartek prowadzi także edukacyjny portal Uczę Się ACT oraz czteroletnią szkołę psychoterapii opartej na ACT behawioralnie.pl Bartek odpowiada m.in. takie pytania:

• Na czym polegają działania trzeciofalowe w szeroko rozumianych interwencjach psychologicznych? Co charakteryzuje ACT? Gdzie leżą podobieństwa, a gdzie różnice w stosunku do innych działań poznawczo-behawioralnych?
• Jak wyglądało twoje pierwsze spotkanie z trzecią falą i ACT-em? Co ciebie w tym podejściu zauroczyło, co zaciekawiło, a co odrzuciło albo zbiło z tropu?
• Jak wygląda natura umysłu człowieka według podejścia trzeciej fali? Co jest najczęściej przedmiotem pracy psychologicznej?
• Obecnie obserwujemy dosyć mocny trend w psychologii sportu, czy też szerzej w psychologii wykonania, który popularyzuje działania trzeciofalowe, w tym także ACT-owe w sporcie. W jaki sposób ACT może być użyteczny dla sportowców, trenerów i innych ludzi związanych z tym środowiskiem? Jak w kontekście treningowym? Jak w kontekście terapeutycznym?
• Heksafleks i sześć procesów elastyczności psychologicznej – krótkie omówienie z przykładami, być może także z odniesieniami do sportu. Użyteczność trifleksa – otwórz się, bądź obecny i rób to co należy. To jest bardzo atrakcyjne z perspektywy sportowca. Możemy podać też przykłady ćwiczeń, które mogą okazać się pomocne w każdym z procesów?
• Przykłady smsów od zawodników.
• Dla kogo nie jest ACT? Dlaczego?
• Wiele osób odtrącało podejście pracy psychologicznej opartą o uważność ze względu na potencjalnie silny komponent filozofii, a być może nawet religii dalekiego wschodu takiej jak buddyzm czy konfucjonizm. Czy mógłbyś się do tego odnieść?
• Jak ACT popatrzy na nazwę podcastu Głowa Rządzi?
• Co warto czytać o ACT? Dla psychologów, dla nie psychologów? Gdzie się dokształcać?

Mam nadzieję, że ten podcast pozwoli Wam dowiedzieć się czegoś więcej na temat ACT-u i zainspiruje do dalszych poszukiwań w tym kierunku. Po polsku jest coraz więcej publikacji na ten temat. Choć kontekst nie jest sportowy, to można z nich wyciągnąć wiele wartościowych lekcji i konkretnych narzędzi. Takim przykładem może być książka Russa Harrisa pt. „Zderzenie z rzeczywistością” wydana niedawno nakładem Gdańskiego Wydawnictwa Psychologicznego. Można tę książkę kupić w księgarni, pożyczyć od koleżanki, albo wygrać w konkursie w podcaście Głowa Rządzi. Właśnie ogłaszam ten konkurs! Co trzeba zrobić, żeby wygrać książkę? Trzeba opracować slogan, hasło albo powiedzonko, które będzie oddawało ducha ACT w sporcie. Swoją propozycję wystarczy przesłać przez mnedia społecznościowe Głowa Rządzi w terminie do końca lipca 2023r. Wspólnie z Bartkiem wybierzemy zwycięzcę i obdarujemy go książką. Pyk, myk! Cały regulamin konkursu znajdziecie na stronie odcinka.

Teraz już bez dalszych ceregieli wskakujemy do morza i płyniemy na desce z nurtem trzeciej fali i ACTu. Enjoy!