Kulturalnie o... Czy Tolkien może być woke? (goście: R. Derdziński, P. Stryjewski)

Szyb Kultury

To jest fantastyczny odcinek! I to dosłownie, bo rozmawiamy właśnie o fantastyce :) W ramach naszej serii off topic „Kulturalnie o”. zapraszamy do odsłuchania nagrania z naszego otwartego spotkanie dyskusyjnego o J.R.R. Tolkienie i jego twórczości, serialu "Pierścienie władzy" i tolkienkowskim fandomie. Śródziemie ponownie ogarnęła wojna. Tym razem naprzeciwko siebie nie stoją hufce elfów i orków, ale konserwatyści i moderniści, spierający się, kto ma prawo do Tolkiena i wykreowanego przez niego uniwersum. Czy jest to walka sił światła i ciemności? A może w tej realnej dyskusji o fikcyjnym świecie podziały nie są tak jednoznaczne? Naszymi gośćmi byli: – Ryszard „Galadhorn” Derdziński, badacz i popularyzator twórczości Tolkiena, autor bloga „Tolknięty” – Patryk Stryjewski, autor bloga „Obywatel Stryjewski” o grach RPG i popkulturze „Zło nie jest w stanie stworzyć niczego nowego, może jedynie zniekształcać i niszczyć to, co zostało wymyślone lub stworzone siłami dobra”. Przed dwoma laty ten rzekomy cytat z Tolkien zrobił furorę w Internecie. Świat obiegły wtedy pierwsze zwiastuny serialu „Pierścienie władzy”, superprodukcji Amazona osadzonej w fikcyjnym uniwersum Śródziemia. Spotkała się z ciepłą opinią krytyków, ale opinie fanów okazały się podzielone. Teraz dostaliśmy drugi sezon tego serialu, a wraz z nią odżyła dyskusja. Niemała część miłośników prozy oksfordzkiego profesora zżymała się na to, że korporacyjni wyrobnicy wypaczają imaginarium konserwatywnego przecież autora odhaczając kolejne punkty na liści wymogów politycznej poprawności. Zwolennicy uwspółcześnienia świata Tolkiena łatwo przechodzą nad tymi zarzutami do porządku dziennego, nazywając je przejawem toksycznej fanbase, mizoginizmu itp. A może ta wojenka kulturowa przykrywa prawdziwy grzech pierworodny współczesnych tolkienowskich adaptacji? Przecież w pisarstwie Tolkiena nietrudno rozszyfrować krytykę współczesnej, przemysłowej cywilizacji. Czy wobec tego nie jest chichotem historii, że wymyślony przez niego świat stał się obiektem eksploatacji dla przemysłu rozrywkowego? Spotkanie odbyło się 30 września 2024 r. w Klubie Jagiellońskim Katowice. Moderował Zbigniew Przybyłka.