86. Tomasz Grabiński o "Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej)" Pavla Rankova (MDT 2020)

Na przekład: Podcast STL

Najpopularniejsza słowacka książka ostatnich lat, za którą autor otrzymał w 2009 roku Europejską Nagrodę Literacką, a w 2014 roku autor i tłumacz odebrali Literacką Nagrodę Europy Środkowej „Angelus”. Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej) Pavla Rankova to „epicka wizja Europy Środkowej, która – jak wszystko w tym miejscu świata – jest zarazem okrutna, dramatyczna, śmieszna i pełna absurdu”, jak pisała Olga Tokarczuk. Pierwszego września 1938 roku na basenie w Levicach (Czechosłowacja) trzech przyjaciół z jednej klasy – Czech Jan, Węgier Peter i Żyd Gabriel – organizuje zawody w pływaniu. Zwycięzca będzie mógł ubiegać się o względy koleżanki z klasy, Słowaczki Márii. Rywalizacja tych trzech potrwa przez kolejnych 30 lat. Bohaterowie dorastają, w ich życie wkraczają polityka i historia XX wieku. Polski przekład książki został wydany w 2013 roku przez wydawnictwo Książkowe Klimaty w serii Słowackie Klimaty.

W dzisiejszym odcinku tłumacz Tomasz Grabiński czyta fragment książki i opowiada o wyzwaniach związanych z tłumaczeniem książki wielojęzycznej i wielokulturowej.

Tomasz Grabiński jest tłumaczem ze słowackiego i czeskiego, absolwentem filologii słowackiej na Uniwersytecie Jagiellońskim i menedżerem kultury. Był wicedyrektorem Instytutu Polskiego w Bratysławie i II sekretarzem Ambasady RP na Słowacji. Obecnie pracuje jako bibliotekarz w Miejskiej Bibliotece Publicznej we Wrocławiu. W 2014 roku został laureatem Literackiej Nagrody Europy Środkowej Angelus za przekład powieści słowackiego autora Pavla Rankova Zdarzyło się pierwszego września (albo kiedy indziej).

Odcinek jest niewielką częścią wystawy "Portrety przekładu" przygotowanej na Międzynarodowy Dzień Tłumacza 2020. Więcej materiałów można znaleźć na stronie - portrecie.

"Na przekład" jest podcastem Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, organizacji, która od 2009 roku zrzesza tłumaczy i tłumaczki książek, działając na rzecz lepszej widoczności zawodu, godziwych warunków pracy i życia oraz przyjaznych kontaktów między tłumaczami książek w Polsce i na świecie. Na stronie Stowarzyszenia (stl.org.pl) można znaleźć dużą bazę ogólnodostępnej wiedzy dla osób zainteresowanych pracą tłumacza literackiego, a także kontakty do tłumaczy i tłumaczek zrzeszonych w STL. Jeszcze więcej danych i informacji na temat aspektów finansowych, prawnych i organizacyjnych dostępnych jest dla zalogowanych członków. Muzyka wykorzystana w czołówce i zakończeniu odcinka pochodzi z utworu "Mystery Sax" (Kevin MacLeod, Creative Commons License). Grafika w nagłówku strony podcastu: JT Davis (Black Background) na Flickr.com (licencja CC). W nagraniu wykorzystano utwór dostępny na licencji Creative Commons: Heftone Banjo Orchestra, Music Box Rag (link). Chętnie wysłuchamy Waszych uwag i sugestii pod adresem [email protected]