نظام و واحد پولی ایران از دریک تا ریال

رادیو جامعه (پادکست اجتماعی)

نخستین گام‌ها در مسیر تشکیل نظام پولی به دوره هخامنشیان بازمی‌گردد؛ زمانی‌که داریوش بزرگ سکه‌های طلا به نام «دریک» را ضرب کرد و تصویر یک کماندار را بر آن نشاند. این سکه‌ها نماد اقتدار اقتصادی یک امپراتوری بزرگ بودند و در سراسر قلمرو هخامنشیان گردش داشتند. اما این تنها آغاز راه بود. پس از آن نیز سکه‌های دیگری جایگزین نظام پولی ایران شدند، ازجمله «پشیز» در دوران ساسانی، سکه‌ای از جنس مس یا برنز که امروزه بیشتر با معنای «بی‌ارزش» در ذهن‌ها قرین است.
در سده‌های بعد، با ورود مغولان به ایران، تحولی بزرگ در نظام پولی رخ داد: استفاده از اسکناس کاغذی با نام «چاو». این نخستین بار بود که از پول غیرفلزی استفاده می‌شد، گرچه عمرش کوتاه و با بی‌اعتمادی عمومی همراه بود. در ادامه، واحدهایی مانند «دینار»، که از امپراتوری روم شرقی می‌آمد، به‌تدریج در ایران اسلامی نیز به کار گرفته شد و پایه محاسبات اقتصادی بسیاری از حکومت‌ها شد.