Małgorzata Bieńkowska- “Metod jakościowych jest tyle, ile w ludziach kreatywności” | odc. 21

Głosy Humanistyki

Małgorzata Bieńkowska, profesorka związana z Uniwersytetem w Białymstoku (UwB).

Socjolożka i antropolożka zajmująca się przede wszystkim socjologią płci (gender studies) i socjologią pogranicza. Od wielu lat swoje badania skupia na tzw. transstudiach, opisując sytuację osób transpłciowych w Polsce. Zajmują ją również border studies, skupia się na życiu codziennym na pograniczu, studiuje wielokulturowość czy tożsamość etniczną ludzi żyjących przy granicy. Jednocześnie przykłada dużą uwagę do etycznych metod pracy z grupami wrażliwymi, jakimi są osoby znajdujące się w kręgu jej zainteresowań badawczych.

Prof. Bieńkowska urodziła się w Bydgoszczy, jednak studia magisterskie ukończyła i tytuł doktora uzyskała na Uniwersytecie Mikołaja Kopernika w Toruniu, prezentując rozprawę doktorską na temat socjologii wielokulturowości. Natomiast habilitację zdobyła na Uniwersytecie Warszawskim, na podstawie rozprawy pt. “Transseksualizm w Polsce. Wymiar indywidualny i społeczny przekraczania binarnego systemu płci”. Od 1997 roku zatrudniona jest w Uniwersytecie w Białymstoku. Jest kierowniczką Zakładu Socjologii Kultury, profesorem uczelni. Była prodziekaną ds. studenckich, prodziekaną ds nauki, a obecnie jest dziekaną Wydziału Socjologii.

Była koordynatorką (na Polskę) międzynarodowego projektu INTAS „LOCLAB”, obecnie rozpoczyna współrealizację grantu z British Academy wraz z dr Magdaleną Mogilnicką z University of Southampton w Wielkiej Brytanii. W 2024 roku była ambasadorką kampanii społecznej „Filary Tolerancji”. Jest członkinią Komisji ds. Etyki w Badaniach Naukowych na Wydziale Socjologii UwB. Należy do Association for Borderlands Studies, jest także członkinią Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Socjologicznego. Należy do rady naukowej pisma “Borders in Globalizations Review, Associacion for Borderlands Studies”, jest vice redaktorką pisma „Studia Podlaskie”.

W 2025 roku odpowiedzialna za organizację XIX Ogólnopolskiego Zjazdu Socjologicznego w Białymstoku, który odbywał się pod hasłem: "Ryzyka oswojone? Wyzwania współczesności". Współorganizatorka I Kongresu Badaczy i Badaczek Granic i Pograniczy, wspólnej inicjatywy ośrodków wiodących w badaniach z zakresu border studies z Wrocławia, Poznania, Gdańska, Opola i Białegostoku.

Organizatorka cyklicznych konferencji poświęconych socjologii pogranicza, które w Białymstoku mają swoją długą tradycję, sięgającą 1995 r., oraz dwóch międzynarodowych konferencji: „Identity and Identity Needs Among Culturally Diverse Communities of the Eastern EU Borderland” (Białystok, 22-23.11.2019, wydarzenie to było finansowane z programu Doskonała Nauka – wsparcie dla konferencji (DNK/SP/462623/2020.). (https://borderland-conference.com) oraz Relations on the Borderlands: Old and New Inhabitants”(Krasnogruda, 23-24.09.2021). W 2023 roku organizowała konferencję w ramach jubileuszu UwB „Rola uniwersytetu na pograniczu”.

Autorka i współautorka wielu publikacji naukowych. Wśród nich m. in.:

• “Rola uniwersytetu na pograniczu/ The Role of Univeristy on the Borderland” (2025, współred. z Eweliną Sadanowicz, wyd .UwB, Białystok)
• “Ethical and Methodological Dilemmas in Qualitative Research Conducted among Vulnerable Groups - Guest Editiors’ Introduction” (2024, z: U. Kluczyńską, A. Kłonkowską w: Qualitative Sociology Review 20(1): 6-9)
• “Resilience as a Theoretical Framework for Analyzing the Polish -Belorusian During the Migration Crisis” (2024, w: SUP Sieć Uniwersytetów Pogranicza, tom 8)
• “Between Humanitarianism and Security—The Events at the Polish-Belarusian Border” (2023, w: Methi, J.S., Nikiforova, B. (eds) Borderology. Key Challenges in Geography. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-031-29720-5_14)
• “Creativity for multiculturalism: the artistic and educational action for developing borderland identity” (2021, w: Creativity Studies, nr 14 (2), s. 506-520, DOI: 10.3846/cs.2021.13898)
• “Beyond the border. Young Minorities in the Danish-German Borderlands, 1955-1971” (2020, artykuł recenzyjny w: Journal of Borderlands Studies, 36:3, 527-528, DOI: 10.1080/08865655.2020.1816203)
• Voice recovery – paradigm shift in transgender research (2020, w: ACTA UNIVERSITATIS LODZIENSISFOLIA SOCIOLOGICA, tom 72, 67-78, DOI: 10.18778/0208-600X.72.04)
• “Spotykając innego. Współcześni inni" (2019, w: Wyobrażone, przeżyte i przedstawione. Księga jubileuszowa dla profesora Janusza Muchy, red. Ł. Krzyżowski, K. Leszczyńska, M. Szmeja, Kraków: Nomos, 323-343)
• “Socjologia pogranicza – badania pogranicza w ujęciu białostockiego środowiska socjologicznego” (2019, w: Nauka, nr 3, 73-86 DOI: 10.24425/nauka.2019.129245)
• “Borderology: Cross-disciplinary Insights from the Border Zone: Along the Green Belt” (2019, eds: J. S. Methi, A. Sergeev, M Bieńkowska, B Nikiforova. Springer Nature, Cham)
• “Metodologia badań nienormatywnych tożsamości na przykładzie osób transseksualnych” (2014, red. A. Kłonkowska, K. Bojarska, w: Prawne, medyczne i psychospołeczne aspekty transpłciowości, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk)
• “Transobywatelstwo po polsku. Transseksualistka/ tka jako obywatel” (2013, w: Pogranicze. Studia Społeczne, tom XXII)
• “Transseksualizm w Polsce. Wymiar indywidualny i społeczny przekraczania binarnego systemu płci” (2012, wyd. Uniwersytetu w Białymstoku, Białystok)

Prywatnie pani profesor jest miłośniczką Puszczy Knyszyńskiej, w pobliżu której mieszka, lubi długie spacery z psem po Puszczy, fotografowanie natury, to daje jej wytchnienie i dystans do bieżących spraw. Lubi też pracę w ogrodzie i dalsze podróże.

O czym rozmawialiśmy z prof. Małgorzatą Bieńkowską?

• Dlaczego tworzymy podziały?
• Czy osób transpłciowych jest obecnie więcej niż kiedyś?
• Czy sytuacja osób transpłciowych w Polsce się poprawia?
• Jakie są trudności w badaniu pogranicza?
• Czy możemy być obiektywni?
• Co jest skuteczniejsze, badania ilościowe czy jakościowe?
• Jak internet zmienił sytuację osób transpłciowych?
• Co nowego pojawiło się w humanistyce?
• Czym są dyskursy antagonistyczne?
• Dlaczego nie możemy wyjść z pracy?

LinkTree: ⁠https://linktr.ee/glosy_humanistyki⁠

Do usłyszenia! 🎙️

**********************************

Projekt dofinansowany ze środków budżetu państwa, przyznanych przez Ministra Edukacji i Nauki w ramach Programu „Społeczna Odpowiedzialność II”.