#34 Verificatie of falsificatie? Wat is er mis met het werk van Popper. Met dr. Marius Rietdijk

Invloed Vergroten: vergroot je invloed op jezelf en anderen!

### Falsificatie versus Verificatie

**Falsificatie** en **verificatie** zijn twee fundamentele methoden binnen de wetenschappelijke methodologie. Beide benaderingen zijn gericht op het evalueren van de geldigheid van hypothesen en theorieën, maar ze verschillen aanzienlijk in hun aanpak en filosofische basis.

**Verificatie** houdt in dat men probeert een hypothese te bevestigen door bewijs te zoeken dat de hypothese ondersteunt. Dit impliceert dat een theorie of hypothese waar wordt geacht als er voldoende ondersteunend bewijs is. Verificatie is gebaseerd op het idee dat wetenschappelijke kennis accumuleert door het verzamelen van positieve observaties die een hypothese bevestigen.

**Falsificatie**, daarentegen, is de benadering waarin men probeert een hypothese te weerleggen door actief te zoeken naar bewijs dat de hypothese ontkracht. De filosoof Karl Popper ontwikkelde deze benadering als reactie op de beperkingen van verificatie. Popper stelde dat wetenschappelijke theorieën nooit definitief kunnen worden bewezen; ze kunnen slechts worden gefalsificeerd. Een theorie is volgens Popper wetenschappelijk als en slechts als deze falsifieerbaar is, dat wil zeggen, als er een denkbare waarneming bestaat die de theorie zou kunnen weerleggen.

### Karl Popper en Logische Afleiding

Popper bekritiseerde de klassieke empirische benadering van wetenschap, waarin kennis wordt verkregen door inductie — het proces van het generaliseren van specifieke observaties naar algemene wetten. Hij stelde dat inductieve redenering inherent onzeker is omdat een groot aantal positieve waarnemingen nooit de volledige zekerheid kan bieden dat een theorie waar is.

In plaats daarvan pleitte Popper voor een **deductieve methode** waarin wetenschappers theorieën formuleren die vervolgens aan strenge tests worden onderworpen. Als een theorie de test niet doorstaat, wordt deze gefalsificeerd en verworpen. Dit proces van eliminatie zorgt ervoor dat alleen de theorieën die herhaaldelijk pogingen tot falsificatie hebben doorstaan, als voorlopig waar worden geaccepteerd.

Voor Popper was de kracht van een wetenschappelijke theorie niet gebaseerd op de hoeveelheid bewijs die het ondersteunt, maar op de mate waarin het blootgesteld kan worden aan potentiële weerlegging. Hij stelde dat ware wetenschappelijke vooruitgang wordt geboekt door fouten te identificeren en te corrigeren, niet door bevestiging van bestaande theorieën.

### Bayesiaanse Statistiek en Verificatie

**Bayesiaanse statistiek** biedt een alternatieve benadering voor het evalueren van hypotheses, die sterk leunt op de verificatie in plaats van falsificatie. In de Bayesiaanse methode wordt een hypothese geëvalueerd op basis van de waarschijnlijkheid dat de hypothese waar is, gegeven het beschikbare bewijs. Dit wordt gedaan door middel van Bayes' theorema, een formule die de waarschijnlijkheid van een hypothese bijwerkt op basis van nieuwe gegevens.

Bayesiaanse statistiek werkt met **prior beliefs** (a priori waarschijnlijkheden) en **posterior beliefs** (a posteriori waarschijnlijkheden). Het combineert eerdere kennis met nieuwe bewijzen om een geactualiseerde waarschijnlijkheidsverdeling te verkrijgen. Dit proces is iteratief: elke keer dat nieuwe gegevens beschikbaar komen, wordt de waarschijnlijkheid van de hypothese opnieuw berekend.

De Bayesiaanse benadering biedt een meer flexibele en dynamische manier om met onzekerheid om te gaan in de wetenschap. Het maakt gebruik van waarschijnlijkheden om graden van geloofwaardigheid aan hypotheses toe te kennen, in plaats van een binaire beslissing (waar of onwaar). Dit staat in contrast met Poppers strikte eis van falsificatie, waar een enkele tegenstrijdige observatie voldoende is om een theorie te verwerpen.