وحشت از فلج شدن در خواب (بختک)

دانستنی‌ها

تصور کنید در خواب عمیقی هستید که ناگهان از خواب می‌پرید؛ البته نه به‌وسیله‌ زنگ ساعت! چشمان شما به‌طور کامل باز است و یک روح پلید روی سینه‌ شما قرار دارد که شما را به تخت میخکوب کرده است. سعی می‌کنید دهانتان را باز کرده و فریاد بکشید، ولی هیچ صدایی از دهان شما خارج نمی‌شود. تلاش می‌کنید که بلند شده و فرار کنید، ولی متوجه می‌شوید که به هیچ وجه نمی‌توانید حرکت کنید. آن روح پلید سعی می‌کند که شما را خفه کند، اما نمی‌توانید با آن بجنگید. شما در خواب خودتان بیدار شده‌اید و این یک کابوس است. شبیه به یکی از فیلم‌های استیون کینگ -نویسنده و فیلم‌نامه‌نویس آمریکایی- به نظر می‌رسد. اما درواقع این یک بیماری است که «فلج‌ شدن در خواب»(بختک) نام دارد و به‌طور تقریبی نیمی از انسان‌ها این پدیده‌ عجیب را حداقل یک‌مرتبه در زندگی خود تجربه کرده‌اند. این تجربه‌ وحشت‌زا که در آن با مخلوقات کابوس‌های خود روبه‌رو می‌شوید، ممکن است از چند‌ثانیه تا چند‌دقیقه طول بکشد و شاید حاوی توهم‌های دیداری یا شنیداری در مورد یک روح شیطانی و یا تجربه‌ خارج شدن از بدن و احساس شناور‌ماندن باشد. بعضی حتی فلج‌ شدن در خواب را با مقابله با یک روح یا ربوده شدن توسط موجودات بیگانه اشتباه می‌گیرند. در سال 1867‌ میلادی، دکتر «Silas Weir Mitchell» اولین پزشکی بود که فلج شدن در خواب را مورد مطالعه قرار داد. او متوجه شد که فرد بیدار شده و نسبت به محیط خود آگاه می‌شود، ولی قادر نیست که حتی یک ماهیچه‌ خود را تکان بدهد. به‌طور کامل دراز‌کش و هنوز خواب است. در‌واقع فرد تلاش می‌کند تا حرکت کند و سرشار از اضطراب روحی حاد است. اما درنهایت توان حرکت یافته و طلسمی که او را گرفتار کرده است، به‌سرعت ناپدید می‌شود. با این‌که دکتر میچل اولین کسی بود که بیماران را در حالت فلج شدن در خواب مورد مشاهده و آزمایش قرار داد، اما در طول تاریخ به‌طور تقریبی تمام فرهنگ‌ها یک تعریف فراطبیعی برای این وضعیت داشته‌اند. در اروپای قرون‌وسطی، ممکن است فکر کنید که یک بختک(‌Incubus) یا شیطانی با خصوصیات مردانه که تشنه‌ امیال جنـ‌سی است، در طول شب به سراغ شما آمده است. در اسکاندیناوی، یک زن نفرین شده(Mare) است که روی قفسه‌ سینه‌ قربانی می‌نشیند و مسئول این حالت در آدم‌هایی است که خواب هستند. در ترکیه، یک جن شما را روی تخت نگه‌داشته و سعی می‌کند خفه‌تان کند. در تایلند،«‌Phi Am» باعث کبودی بدن، وقتی که خواب هستید می‌شود. در میان اهالی جنوب ایالات‌متحده، «Hag»(عجوزه، ساحره) به سراغ شما می‌آید. در مکزیکو، شما می‌توانید مرد مرده‌‌‌(Subirse el muerto) را مقصر بدانید. در یونان، «Mora» روی سینه‌ شما می‌نشیند و سعی می‌کند که خفه‌تان کند. در نپال، روحی به نام «Khyaak‌« است که در زیر راه‌پله پنهان می‌شود. شاید راحت‌تر باشد که ارواح شیطانی را به‌خاطر فلج شدن در خواب مقصر بدانیم؛ زیرا توضیح آنچه در‌واقع در مغز شما اتفاق می‌افتد، بسیار سخت‌تر است! دانشمندان عصر جدید معتقدند که فلج شدن در خواب به‌واسطه‌ یک همپوشانی نابه‌هنجار بین REM، جنبش سریع چشم و مراحل بیدار شدن از خواب رخ می‌دهد. در طول وقوع یک REM نرمال، چندین محرک حسی را به‌شکل یک رویا تجربه می‌کنید که در حین این اتفاق مغز شما فاقد هوشیاری و به‌طور کامل در خواب به‌سر می‌برد. در مدتی که رویا می‌بینید، انتقال‌دهنده‌های به‌خصوصی آزاد می‌شوند و به‌طور تقریبی تمام ماهیچه‌های شما را از کار می‌اندازند که «‌REM atonia‌ نامیده می‌شود. وقتی در رویا کسی به دنبال شما است، این حالت از دویدن درون تخت جلوگیری می‌کند. هنگام فلج شدن در خواب، شما عناصر طبیعی REM را تجربه می‌کنید؛ به‌طوری که در حال خواب دیدن هستید و ماهیچه‌های شما از کار افتاده‌اند، ولی مغز شما بیدار و هوشیار است. همین حالت باعث می‌شود تصور کنید که با یک موجود وحشتناک مواجه شده‌اید. خب، این فرضیه توهمات شما را توجیه می‌کند، اما احساس وحشت، خفگی و فشار بر سینه که بسیاری از مردم آن را تشریح می‌کنند، چه می‌شود؟ خب، در طول REM(جنبش سریع چشم) آن قابلیتی که جلوی اجرای رویا توسط بدن را می‌گیرد، یعنی REM atonia، علاوه بر آن، کنترل خودمختار تنفس شما را نیز صلب می‌کند(می‌گیرد)؛ بنابراین تنفس شما سطحی شده و به سرعت انجام می‌شود. شما دی‌اکسید‌کربن بیشتری به درون ریه خود کشیده و در راه تنفس کمی احساس گرفتگی می‌کنید. هنگامی که فلج شدن در خواب را تجربه می‌کنید، واکنش بدن علیه ترس از حمله‌ یک موجود شیطانی همراه با بیدار بودن کامل مغز در حالی که بدن شما هنوز در حالت REM قرار دارد، موجب می‌شود تا اکسیژن بیشتری به درون ریه بکشید و این باعث می‌شود که شدید‌تر تنفس کنید، اما نمی‌توانید؛ زیرا REM atonia کنترل تنفس را از شما گرفته است. منبع: ویدوآل